Zapalenie przyusznic jest zapaleniem ślinianek przyusznych, gruczołów, które wydzielają ślinę podczas posiłków.
Co to dokładnie jest?
Po pierwsze: w jamie ustnej znajdują się 3 pary gruczołów ślinowych. Szczegółowo, mamy 2 gruczoły podjęzykowe (które, jak sama nazwa wskazuje, znajdują się pod językiem), 2 gruczoły podszczękowe (które znajdują się pod dolną szczęką) i 2 ślinianki przyuszne: te ostatnie znajdują się tuż za kątem żuchwy, przed i pod uszami.
Gruczoły ślinowe: do czego służą?
Ślinianki produkują ślinę, która nawilża pokarm, ułatwiając przełykanie i zawiera enzymy (białka) pomagające rozłożyć pokarm, aby był łatwiejszy do strawienia. Szczególnie ślinianki przyuszne wydzielają ślinę podczas posiłków.
Jakie są główne przyczyny?
1. Infekcja wirusowa.
Zapalenie przyusznic (tj. zapalenie ślinianek przyusznych) może być spowodowane infekcją wirusową. Winowajcą numer jeden jest wirus świnki: jest to paramyksowirus, znany również jako „wirus świnki”. Wirus grypy może być również przyczyną zapalenia przyusznic; może to być również enterowirus lub (rzadziej) ludzki wirus niedoboru odporności.
2. Zakażenie bakteryjne.
Ostre zapalenie przyusznic może być spowodowane zakażeniem bakteryjnym: najczęściej jest to zakażenie gronkowcem złocistym. Rzadziej może dojść do zakażenia bakteryjnego paciorkowcem grupy A lub zakażenia wywołanego przez bakterie flory bakteryjnej jamy ustnej (tlenowe i beztlenowe). Rzadziej przewlekłe zapalenie przyusznic może być wywołane przez grzyby lub być objawem choroby ogólnoustrojowej: cukrzycy, marskości wątroby, sarkoidozy.
Kamica ślinowa może być również przyczyną zapalenia przyusznic: jest to niedrożność przewodu ślinowego ślinianki przyusznej przez kamień. W tym przypadku choroba jest jednostronna (tzn. występuje tylko po jednej stronie). Przyczyny powstawania guzów są wyjątkowe.
Przeczytaj również:
STYL ŻYCIA A ZDROWIE – CZY WIESZ, CO MA WPŁYW NA ZDROWIE?
Zapalenie przyusznic: jakie są objawy, które należy rozpoznać?
Zapalenie przyusznic charakteryzuje się następującymi objawami.
1. Powiększenie (jednostronne lub obustronne, tzn. po jednej lub obu stronach) ślinianek przyusznych.
2. Gruczoły ślinianki przyusznej bolesne przy palpacji (nawet jeśli są łagodne).
3. Gorączka, która czasami jest łagodna (powyżej 37,5°C).
4. Nienaturalne zmęczenie.
Gdy choroba jest obustronna (tzn. zajęte są obie ślinianki przyuszne), można zaobserwować twarz w kształcie gruszki lub piramidy. W przypadku zapalenia przyusznic pochodzenia bakteryjnego, objawy są często bardziej imponujące, z wyższą gorączką, a nawet obecnością ropy w ślinie.
Kiedy zapalenie przyusznic jest spowodowane wirusem świnki, gruczoły przyuszne są dotknięte najpierw jednostronnie, a następnie (w 60% przypadków) obustronnie, z bólem ucha (znanym jako otalgia), bólem podczas przełykania (dysfagia), trudnościami w mówieniu i/lub żuciu, bólami głowy, gorączką pomiędzy 38°C a 39,5°C, silnym zmęczeniem i utratą apetytu.
Zapalenie przyusznic: jak się je diagnozuje i jakie są sposoby leczenia?
Diagnoza.
W przypadku wirusowego zapalenia przyusznic wywołanego przez wirusa świnki, diagnoza jest zasadniczo kliniczna. W przypadku bakteryjnego zapalenia przyusznic, lekarz może zalecić badanie krwi oraz analizę bakteriologiczną.
Leczenie.
Jeśli zapalenie przyusznic jest pochodzenia bakteryjnego, zostanie zastosowana odpowiednia antybiotykoterapia (amoksycylina, kwas klawulanowy). Jeśli jest pochodzenia wirusowego, wystarczy „proste” leczenie objawowe (leki przeciwbólowe). Może być również przepisany antyseptyczny płyn do płukania jamy ustnej.
